Een handleiding, een checklist – het zou straks zó maar in de toolkit kunnen zitten; de toolkit voor mensen die werken met actieonderzoek. En juist actieonderzoek is een van de methodes om te ontdekken of je organisatie e-health kan inzetten. Om kennis hierover uit te wisselen en te kijken wat er nodig is voor goed actieonderzoek, komt er nu een netwerk: de Twentse ActieOnderzoek Hub (TAO Hub). Vitaal Twente beloonde dit idee in juli met een innovatievoucher/versneller van 7500 euro. Junior researcher Kira Oberschmidt legt uit wat ermee gaat gebeuren.
Het hoe en wat van actieonderzoek
Om te beginnen licht Kira toe wat actieonderzoek is. “Dit is een vorm van participatief onderzoek. Dus onderzoek dat je in de praktijk houdt, samen met mensen die hiervoor relevant zijn.” Belangrijkste kenmerken? De alsmaar doorlopende en veranderende fases van planning, actie en reflectie. Door het nauwe contact met de praktijk vergroot actieonderzoek de kans dat een project of verandering, zoals de implementatie van nieuwe zorgtechnologie, standhoudt.
Zelfde onderzoeksrichting, veel vragen
Er zijn enkele aanleidingen voor het kersverse netwerk dat zij en collega Ruben deze maand oprichten. “Ik sta aan het eind van mijn promotieonderzoek naar actieonderzoek. Zo kwam ik in contact met collega Ruben Veltman, die net met promotieonderzoek hiernaar begon; in zijn geval bij Saxion. We vonden het fijn kennis met elkaar uit te wisselen.” Op zijn beurt hield Ruben vlak voor de zomer een online presentatie bij Vitaal Twente over actieonderzoek. Hier kwamen veel mensen op af.
Van eilandje naar netwerk
Wat tijdens de bijeenkomst van Vitaal Twente bleek? “Iedereen is op een eilandje met dit onderwerp bezig en vindt het fijn om ervaringen uit te wisselen.” Zelf werkte Kira met veel stakeholders aan haar onderzoek. Ze reflecteerde naar Ruben wat er goed en niet goed ging en wat ze hieruit konden leren voor vervolgonderzoek. Vaker sparren over hoe collega’s actieonderzoek doen en of ze tips hebben op bijvoorbeeld literatuurgebied bleek ook bij anderen welkom.
Zo krijg je draagvlak

“Bij Roessingh Research and Development doen we onderzoek naar implementatie van wearables; zorgtechnologie die je bij je draagt, op je lichaam of in je kleding. Wat is er nodig om hiervoor zo veel mogelijk draagvlak te krijgen? Een van de onderdelen van actieonderzoek is om dan de mensen die het gaan dragen, erbij te betrekken. Je vertelt ze onder meer wat we gaan doen en hoe we dat gaan doen. Zo voorkom je dat ze denken: ‘Hé, er ligt iets en ik weet er niets van!’
3 themabijeenkomsten
In haar promotieonderzoek keek Kira naar het doen van actieonderzoek. En naar hoe je onderzoekers hierbij kunt ondersteunen om dit lokaal toe te passen. Welke behoeften zijn er? En hoe betrek je mensen actief? In het nieuwe netwerk wil ze onderzoekers vragen wat er al is en wat zij nodig hebben om met actieonderzoek te werken. “In september houden we een kick-off bijeenkomst voor iedereen die interesse heeft. Daarna volgen tot eind van dit jaar nog 3 themabijeenkomsten met het netwerk.”
Veranderen ná toestemming – hoe doe je dat?
Een van de thema’s die wellicht aan de orde komen? “Ethische toestemming. Soms veranderen dingen immers tussendoor, maar vooraf is dat niet allemaal te benoemen naar stakeholders die toestemming gaven voor hun medewerking. Ik hoor graag hoe anderen dit tot nu toe aanpakken.”
Toolkit in december
Na de laatste themabijeenkomst wil ze in december het liefst iets kunnen presenteren, een soort toolkit. Misschien wel met een handleiding, stappenplan of checklist en andere informatie. “Ook kijken we dan of we dit een vervolg geven, net zoals nu al met refereersessies binnen Vitaal Twente gebeurt.” Naar verwachting zullen er veel mensen van verschillende praktijk- en onderwijsinstellingen aansluiten bij het netwerk. Zoals van Saxion, UT, Roessingh en andere organisaties.
Meer weten? Aanmelden?
Mail je vragen en/of aanmelding naar k.oberschmidt@rrd.nl.
Over kartrekkers/onderzoekers Kira Oberschmidt en Ruben Veltman van de TAO Hub

Ruben is docent-onderzoeker bij Saxion en PhD student e-healthimplementatie bij Tactus Verslavingszorg. Kira is junior researcher bij Roessingh Research and Development. Net als Ruben is ze ook verbonden aan de Universiteit Twente voor promotieonderzoek.