Stel: een thuiswonende oudere kan zich niet meer goed verzorgen na een toiletbezoek. Wijkverpleging kan dan 6x per dag komen helpen, maar dat kost veel menskracht. Daarnaast is de eigen regie en eigenwaarde van de inwoners zeer aangetast. Een spoelmachine op de wc kan hetzelfde. Zo’n machine kost een paar duizend euro. Dat geld heb je er in één week aan zorgpersoneel al uit. Dit soort berekeningen kwam aan bod bij de Masterclass Quickscan SROI (Sociaal Return On Investment); Elise Hol en collega’s van de Twentse Koers volgden die onlangs via Vitaal Twente.
‘Gezond’ ombuigen naar ‘winst’
“In onze wereld is het vaak subjectief als we zeggen: ‘Mensen worden gezonder’.” Dat stelt Elise, programmamanager bij Twentse Koers (samenwerking van de 14 Twentse gemeenten, zorgverzekeraar Menzis, SamenTwente, Provincie Overijssel en 300 zorgpartijen). “Deelname aan de quickscan sprak ons dan ook zo aan, omdat de SROI een mooie methode is om op een relatief eenvoudige, zichtbare en tastbare manier de meerwaarde van projecten te laten zien. En weet je wat die waarde betekent? Dan kun je deze ook beter borgen.”
Na afloop van de SROI-sessies zei ze: “Ik ben persoonlijk enthousiast geworden over de methode en het meetbaar maken van kwalitatieve gezondheidsresultaten.”
Wat is de SROI?
Als je twijfelt over investeren in (technologische) innovatie, wil je liefst vooraf weten wat dit oplevert; voor je organisatie én de gemeenschap. Gelukkig valt deze zogeheten social return on investment, SROI, vooraf te meten. “Er zit een hele rekensom achter, immers, welke waardes hang je ergens aan?”, stelde Elise. Roessingh Research & Development (RRD) ontwikkelde hiervoor de methode SROI.
2 projecten onder de loep
In 2022 won Twentse Koers de GemeenteDelers, een landelijke wedstrijd waarbij gemeenten kennis delen over initiatieven. Doel: werken aan een betere dienstverlening van de overheid. In totaal werkt Twentse Koers inmiddels aan liefst 22 projecten, waaronder de themalijn preventie en gezondheid. De quickscan keek naar 2 projecten:
- Samenwerken in de Wijk, specifiek samen indiceren
Wijkverpleegkundigen kunnen binnen dit project Wmo-ondersteuning indiceren. Er wordt ingezet op elkaars kennis en expertise. Dit bespaart geld en zorgt er vooral voor dat inwoners sneller en goed geholpen worden. - Samsam
Werkt aan verbinding tussen sociaal domein & huisartsenzorg. Resultaat: er wordt gedemedicaliseerd en inwoners krijgen sneller en passender ondersteuning bij sociaal maatschappelijk problemen. Zoals bij geldzorgen, problemen op het werk of in de opvoeding van de kinderen. Of bij problemen rondom leefstijl en bewegen.
Eerste resultaten voor projecten
Samsam is dit jaar begonnen. Elise hoopt dat de quickscan voor dit project aan huisartsenprakijken en gemeenten laat zien wat de verwachting is. “Samen indiceren in de wijk loopt al 2 jaar. Hier werken we aan verbreding naar andere plekken in Twente. De meerwaarde is moeilijk hard te maken; daarom helpt de quickscan dit aan andere gemeenten, de zorgverzekeraar en zorgorganisaties te laten zien.”
Wat je erin stopt, haal je eruit
Vanuit Twentse Koers deden onder meer mensen namens huisartsenorganisaties mee, net als enkele ambtenaren van gemeenten. Verder waren er 3 projectleiders van de Twentse Koers van de partij. Samen volgden ze 2 sessies. “Hierin legde RRD eerst de SROI-methode uit”, vertelt Elise. “Wat moet je erin stoppen om er een goede berekening uit te krijgen? Daarna haalde zij input op over de 2 projecten.”
Prachtige SROI-uitkomsten voor pilots
RRD berekende met de input vervolgens de waarde. Wat bleek? De SROI-ratio was 2,39 binnen het project Samen Indiceren. Dat betekent dat iedere euro die hierin wordt gestoken, na 3 jaar €1,39 méér waard is. Vanuit het maatschappelijke perspectief loont Samen Indiceren dus voor de partijen die hier samen belang bij hebben. Het leidt tot lagere kosten vanuit de Zorgverzekeringswet, méér kwaliteit van leven van thuiswonende ouderen en een snellere indicatie.
Inwoner blij, gemeente blij
Elise had de hoop al dat de resultaten goed zouden zijn. “Als je kijkt naar het project Samen indiceren in de wijk merken we al dat wijkverpleegkundigen heel creatief denken. Mede door enorme werkdruk en tekort zorgpersoneel kijken ze bijvoorbeeld naar technieken en hulpmiddelen om mensen te helpen. En een oplossing hoeft soms niet moeilijk te zijn. Het voorbeeld van de spoelmachine voor de wc maakt dat duidelijk.”
Wat Elise als grootste winst ziet voor Twente en Tukkers? “Inwoners worden minder afhankelijk en dat geeft meer levensgeluk.” Zoals bij de bewoner met de spoelmachine. En zelf besparen wij bakken met zorg en daarmee maatschappelijk geld.”
