De zin en onzin van een gezonde app – dat stond centraal tijdens het online Vitaal Café van 18 november 2021. In het bijzonder de app Samen Gezond. Verschillende organisaties gingen hierover met elkaar in gesprek op basis van onderzoek naar de applicatie. De belangrijkste uitkomsten? De app trekt meer vrouwen dan mannen. En … personaliseren zou het programma nóg interessanter maken. Check onder meer verdere uitkomsten, download de presentatie of kijk de opname van het Vitaal Café terug.
Wat is Samen Gezond?
Samen Gezond, kortweg SG, is een gezondheidsprogramma voor iedereen die wil werken aan een gezonde leefstijl. Het programma is beschikbaar als website en ook in de vorm van een app. Het biedt bijvoorbeeld tips & coaching. Daarnaast kunnen deelnemers meedoen om weekdoelen te halen. Hiervoor krijgen zij een beloning via spaarpunten of vouchers. De app van SG is in april 2021 geheel vernieuwd. Zie ook www.SamenGezond.nl.
Belangrijke conclusies Vitaal Café
-
- Samen Gezond bereikt een brede en diverse groep mensen; wel trekt het meer vrouwen dan mannen aan.
- Er lijken een aantal subgroepen te onderscheiden op basis van ervaren gezondheid en leefstijl, motivatie voor deelname en belang van beloning voor gebruikers van SG. Dit vraagt om verder onderzoek.
- Deelnemers zijn veelal tevreden over de oude app. ( nieuwe is niet meegenomen in onderzoek).
- Optimalisatie van de app zou zich vooral moeten richten op betere gebruiksvriendelijkheid, technische aspecten en personalisatie van het programma op de wensen en behoeften van gebruikers. Citizen science (burgerwetenschap) kan hierin een belangrijke rol spelen, omdat samen met gebruikers (en de app-ontwikkelaars) gekeken kan worden hoe het programma beter kan aansluiten op de individuele gebruiker.
Over de onderzoekspartij: TOPFIT Citizenlab
TOPFIT Citizenlab is een meerjarig project waarin verschillende kennisinstellingen, zorginstellingen, welzijnsorganisaties, bedrijven en gemeenten samenwerken. Doel: de Twentenaren twee jaar langer, gelukkig en gezond te laten leven. In het TOPFIT Citizenlab werken burgers, wetenschappers en ontwikkelaars samen aan onderzoek naar gezondheid en welzijn. Deze samenwerking tussen burgers en wetenschappers wordt ook wel burgerwetenschap (citizen science) genoemd. Zie verder www.topfitcitizenlab.nl.
Binnen de organisatie zit onderzoekslijn Preventie en Gezondheidsbevordering.
Over onderzoekslijn Preventie en Gezondheidsbevordering
Er staan 4 thema’s centraal:
- gezondheid en welzijn
- gebruik van technologie in het dagelijks leven
- leefstijlen op basis van behoeften, motieven en waarden
- gewenste manier van deelname aan citizen science.
Met verschillende methoden (workshops, vragenlijsten, interviews, interventies) worden deze thema’s in kaart gebracht. Dit wordt kort toegelicht in een methodenfilmpje.
Over het onderzoek naar Samen Gezond app
In maart 2021 is via een steekproef van de (voormalige) SG-gebruikers een vragenlijst uitgezet. Op dat moment was de oude SG app nog actief. De vragenlijst richtte zich o.a. op de motivatie, het gebruik en de ervaringen met SG. Ook is gevraagd naar ervaren gezondheid en gebruik van technologie voor gezondheid en welzijn.
In aanvulling op de uitkomsten van de vragenlijst zijn begin van de zomer interviews afgenomen ter verdieping op de thema’s van de vragenlijst. Op dat moment was de nieuwe SG app in gebruik. Deelnemers zijn geworven via de vragenlijst.
Resultaten vragenlijst
1. Mooie respons
De vragenlijst is door 1367 unieke respondenten ingevuld; vooral actieve (langdurige) gebruikers van SG hebben vragenlijst ingevuld: 86% gebruikte SG op moment van vragenlijst; 8% was gestopt; 6% gaf aan SG nooit gebruikt te hebben.
2. Bereik
SG bereikt een brede doelgroep; wel meer vrouwen (2 op de 3). Deelnemers zijn over het algemeen positief over hun eigen gezondheid en welzijn. Vrijwel iedereen wil zijn eigen gezondheid verbeteren; vooral meer bewegen, gezonder eten en afvallen. Gebruikers van SG gebruiken over het algemeen meer en/of sneller (nieuwe) technologie en lijken ook digitaal vaardiger.
3. Waarom meedoen; gezondheid meten én beloning
SG wordt vooral gebruikt om eigen gezondheid te meten, monitoren of verbeteren, maar beloning speelt ook belangrijke rol. Het heeft de meeste deelnemers ook iets opgeleverd: ongeveer de helft heeft leuke kortingen en/of vouchers gespaard; ruim de helft is zich meer bewust van zijn eigen gezondheid/leefstijl en 1 op de 3 heeft meer kennis over gezondheid en gezonde leefstijl gekregen. Daarnaast is driekwart van de respondenten meer gaan bewegen door SG en een kwart (ook) gezonder gaan eten.
4. Tevreden
Actieve gebruikers zijn tevreden over SG; ze geven het programma een 7.7 en het merendeel van hen zou SG (waarschijnlijk) aanraden aan familie en vrienden.
5. Waarom afhaken: techniek
Voor voormalige gebruikers van SG waren belangrijkste redenen om te stoppen gerelateerd aan de gebruiksvriendelijkheid en de techniek van SG. Twee op de vijf deelnemers noemde redenen als technische problemen, slechte tracking van activiteiten, slechte connectie met andere apps en/of gebruiksonvriendelijk. Bij ruim een kwart speelden (ook) persoonlijke omstandigheden een rol. Inhoudelijke aspecten (o.a. niet geschikt voor mensen met beperking of handicap; ontevredenheid over beloningssysteem; te algemeen; niet meer interessant of leuk) werden door 14% van de gestopte respondenten als reden genoemd.
6. Wie stopten er
Gestopte gebruikers verschillen significant van actieve gebruikers. Ze:
- zijn over het algemeen ouder en vaker met (vervroegd) pensioen;
- hebben vaker moeite met hun financiën;
- ervaren hun gezondheid als minder goed en gebruiken minder vaak een wearable om hun dagelijkse activiteiten te meten.
Daarnaast starten ze vaker uit nieuwsgierigheid met SG en minder vaak om hun gezondheid te monitoren/ verbeteren of om punten te sparen. Ook zijn ze minder positief over SG en heeft het programma hen minder opgeleverd.
Resultaten interviews:
- 18 interviews; 2 op de 3 vrouw; leeftijd tussen 35 – 65+ jaar. Bijna helft van de respondenten had een gezondheidsuitdaging (bijv. astma, diabetes, hartpatiënt)
- Voor veel deelnemers was lichamelijke gezondheid belangrijkste aspect van gezondheid en welzijn, vaak in combinatie met mentale gezondheid en soms ook sociale contacten. Voor aantal respondenten speelde ook de financiële situatie en/of omgevingsfactoren een belangrijke invloed op hun gezondheid en welzijn. Ook een gezonde voeding werd door veel respondenten genoemd.
Hoe gebruiken geïnterviewden de app?
Tot slot: SG wordt vooral gebruikt om dagelijkse activiteiten te meten en inzichtelijk te maken, wat ook motiveert om meer te bewegen. Dat geldt ook voor het stellen van weekdoelen; een veelgebruikte functionaliteit om meer te gaan bewegen. Voor een deel van de respondenten zijn de coaching en tips voor een gezonde leefstijl ook relevante elementen van SG. Mensen leren daarmee over gezondheid gerelateerde thema’s of ze worden herinnerd aan gezondheidsuitdagingen in hun dagelijkse leven. Een deel van de respondenten geeft ook duidelijk aan dat dit niet van meerwaarde is.
Het sparen van punten als beloning wordt door velen belangrijk gevonden, al gaat het bij een deel van de gebruikers vooral om de mentale beloning; ze gebruiken de punten niet en hebben de kortingen en acties ook niet nodig. Voor een (kleine) groep gebruikers zijn de beloningen een waardevolle aanvulling op hun beperkte budget.
